Jeśli system znacznie spowolnił i optymalizacja niewiele pomaga, najlepszym wyjściem może być reinstalacja Windows. Dzięki narzędziom na płycie dołączonej do Komputer Świata będzie to łatwe!

Ponowna instalacja Windows może z pozoru wydawać się trudna. Dzięki temu poradnikowi i programom z płyty Komputer Świata – wcale taka nie będzie. Przeczytajmy, jak szybko przeprowadzić reinstalację, a wcześniej zabezpieczyć dane na wypadek niepowodzenia. Cały proces łącznie z przygotowaniem zajmuje od dwóch do czterech godzin w zależności od wydajności naszego sprzętu.

Narzędzia na płycie

Na płycie Komputer Świata znajdziemy 42 narzędzia, które pomogą nam komfortowo przeprowadzić proces reinstalacji systemu. Programy zostały podzielone na kategorie, dzięki czemu szybciej odnajdziemy ten, który jest nam potrzebny. A kategorie są ułożone odpowiednio do kolejności zadań, które powinniśmy wykonywać, a więc: zaczynamy od przygotowania nośnika instalacyjnego systemu Windows, następnie zabezpieczamy dane, wykonujemy obraz systemu, partycjonujemy dyski, instalujemy system, wgrywamy niezbędne programy, aktualizacje Windows i sterowniki.

Powody reinstalacji

• Komputer pracuje wolno i nie chcemy tracić czasu na optymalizację
• Komputer jest zawirusowany i oprogramowanie antywirusowe nie może nam już pomóc
• Chcemy zmienić system na nowszy
• Oczekujemy lepszej wydajności i chcemy skonfigurować system od nowa powody reinstalacji
• Komputer pracuje wolno i nie chcemy tracić czasu na optymalizację
• Komputer jest zawirusowany i oprogramowanie antywirusowe nie może nam już pomóc
• Chcemy zmienić system na nowszy
• Oczekujemy lepszej wydajności i chcemy skonfigurować system od nowa

Nośnik instalacyjny z systemem Windows 10

Do utworzenia nośnika instalacyjnego wykorzystamy program Windows 10 Media Creation Tool.

1. Podłączamy nośnik do komputera i uruchamiamy program Media Creation Tool, akceptujemy regulamin, a następnie wybieramy opcję Utwórz nośnik instalacyjny dla innego komputera i klikamy na Dalej.

2. Wybieramy język systemu, wersję oraz architekturę i ponownie klikamy na Dalej.

3. Wybieramy Dysk flash USB i klikamy na Dalej.

4. Teraz musimy wybrać odpowiedni nośnik. Uwaga! Jego zawartość zostanie sformatowana w celu utworzenia nośnika instalacyjnego. Wybór zatwierdzamy, klikając na wybrany nośnik, a później na Dalej.

5. Czekamy, aż nasza wersja systemu zostanie pobrana i przeniesiona na nasz nośnik.

Obraz ISO i Rufus

Możemy również zdecydować się w kroku 3 na pobranie obrazu ISO systemu. Potem taki obraz w dowolnym momencie możemy nagrać na płytę DVD lub za pomocą takiego programu, jak Rufus, na pendrive.

Nośnik instalacyjny z systemem Windows 7

Jeśli zależy nam na nośniku instalacyjnym z systemem Windows 7, możemy skorzystać z programu Windows ISO Down­loader. Jest to nieoficjalny program do pobierania z serwerów Microsoftu oryginalnych obrazów płyt instalacyjnych Windows i pakietu biurowego Office. Pozwala pobierać obrazy płyt różnych edycji Windows 7, 8.1 i 10 oraz pakietu biurowego Office w wersji 2013 i 2016 w dowolnym języku.

Pobieranie ISO

1. Po uruchomieniu programu klikamy w górnym prawym rogu na Windows 7.

Następnie wybieramy wersję systemu Windows, jaką chcemy pobrać i do której mamy klucz licencyjny, i klikamy na Potwierdź.

2. Teraz wybieramy język systemu i ponownie klikamy na Potwierdź.

3. Wybieramy, jaką wersję obrazu chcemy pobrać – 64 bit (x64) czy 32 bit (x86).

4. Wskazujemy lokalizację na dysku, w której ma zostać zapisany pobrany plik. Czekamy na koniec pobierania.

Tworzenie nośnika instalacyjnego

Gdy obraz płyty mamy już na dysku, możemy przystąpić do tworzenia nośnika instalacyjnego. Skorzystamy z Rufusa.

1. Podłączamy nośnik USB i wskazujemy go w oknie Rufusa na liście Urządzenie.

2. W polu Wybór bootowania klikamy na WYBIERZ i wskazujemy plik ISO z systemem Windows 7. Jeśli mamy starszy komputer, zmieniamy ustawienie Schemat partycjonowania z GPT na MBR. Klikamy na Start u dołu okna.

3. Wyrażamy zgodę na formatowanie nośnika, a tym samym usunięcie z niego wszystkich danych, klikając na OK. Na koniec powinniśmy zobaczyć napis Gotowy na zielonym tle. Dopiero wtedy nośnik jest gotowy do użycia.

Nośnik Multiboot

Możemy również stworzyć nośnik, który będzie zawierał wiele różnych wersji instalacyjnych Windows, a dodatkowo system Linux w wersji Live. Dzięki takiemu rozwiązaniu jeden pendrive wystarczy nam do instalacji różnych systemów, a dodatkowo przy wykorzystaniu Linuxa będziemy mogli uzyskać dostęp do dysku Windows w razie jego awarii.

1. Pobieramy na dysk wszystkie potrzebne nam obrazy ISO systemów operacyjnych.

2. Podłączamy nośnik USB do komputera i uruchamiamy program WinSetupFromUSB. W jego oknie wybieramy z listy nośnik, zaznaczamy opcję Auto format it with FBinst i klikamy na Go. Potwierdzamy również wszystkie ostrzeżenia o usunięciu danych.

3. Zaznaczamy opcję dodawania obrazów Windows i wskazujemy ścieżkę do pliku ISO. Klikamy na Go. Czynność powtarzamy dla kolejnych obrazów. Zaznaczamy opcję Linux i dodajemy obraz wybranej dystrybucji. Klikamy na Go.

Przenosimy system na nowy dysk

Jeśli główną przyczyną spowolnionej pracy systemu jest mało wydajny lub zbyt mały dysk twardy, możemy kupić nowy szybki nośnik SSD i przenieść na niego cały system bez konieczności reinstalacji i ponownej konfiguracji. W wykonaniu tego zadania skorzystamy z programu Macrium Reflect Free. Jest to znany bezpłatny program do tworzenia i przywracania kopii zapasowych dysków twardych. Umożliwia tworzenie obrazu dysku lub wybranych partycji, w tym również kopii bezpieczeństwa działającego Windows i zainstalowanych programów. Pozwala utworzyć nośnik ratunkowy do przywracania kopii zapasowej systemu w przypadku, gdy ulegnie on awarii i przestanie się uruchamiać. Za pomocą Macrium Reflect Free możemy też sklonować zawartość dysku na nowy dysk. Przeczytajmy, jak to zrobić. Uwaga! Nowy nośnik nie może być mniejszy niż całkowita zajęta przestrzeń obecnego dysku. W takim przypadku klonowanie nie powiedzie się.

1. Podłączamy nowy dysk do komputera, uruchamiamy go, a następnie włączamy program Macrium Reflect.

2. Teraz, klikając, zaznaczamy nasz dysk systemowy – powinien wokół pojawić się granatowy prostokąt, a następnie klikamy na Clone this disk.

3. Następnie na dole okna klikamy na Select a disk to clone to... i wybieramy nasz nowy dysk. Klikamy na Next i potwierdzamy komunikaty, klikając na OK lub Continue.

4. Po zakończeniu klonowania wystarczy wyłączyć komputer, odłączyć stary nośnik, podpiąć pod jego przewód nowy nośnik i będziemy mogli korzystać z naszego systemu bez potrzeby reinstalacji.

Przygotowanie do reinstalacji

Po przygotowaniu nośnika instalacyjnego musimy zająć się naszymi danymi, tak aby nie usunąć niczego istotnego. Kopiujemy na przykład na dysk zewnętrzny ważne dokumenty, pliki poczty, zdjęcia, filmy i inne dane. Warto też zapisać klucze znaczących dla nas programów i hasła Wi-Fi. A najbardziej kompletne zabezpieczenie danych to obraz dysku – dzięki niemu odtworzymy wszystko.

Klucze programów

Warto zapisać klucze aktywacyjne ważnych dla nas programów za pomocą ProduKey. Jest to niewielkie narzędzie pozwalające łatwo odczytać zapisane w komputerze klucze Windows i Microsoft Office. Uwaga! Z uwagi na wyświetlanie poufnych informacji program może być wykrywany przez niektóre programy antywirusowe jako narzędzie hakerskie, nie należy jednak się obawiać – jest bezpieczny.

Uruchamiamy ProduKey. Od razu w jego oknie pojawiają się klucze wykryte przez aplikację. Zaznaczamy te, które są nam potrzebne, i klikamy na (Save Selected Items). Program zapisze klucze wraz z nazwami programów w pliku TXT we wskazanej przez nas lokalizacji.

Instalacja bez klucza

Możemy zainstalować wybraną wersję Windows bez klucza licencyjnego. Przez pewien czas system będzie działał normalnie i będziemy mogli go spokojnie przetestować – jeśli nam się spodoba, będziemy mogli zakupić klucz i dokonać aktywacji systemu. Dłuższe korzystanie z nieaktywowanego systemu będzie coraz bardziej uciążliwe.

Hasła Wi-Fi

Aby zapisać hasła sieci bezprzewodowych zapamiętane przez system, warto skorzystać z Wire­lessKeyView. Program ten pozwala także eksportować odczytane dane do plików TXT. Po uruchomieniu programu zobaczymy listę wszystkich sieci zapamiętanych w Windows wraz z przypisanymi im hasłami.

W celu wyeksportowania tych informacji do pliku TXT klikamy na jeden z kluczy, następnie wciskamy kombinację klawiszy Ctrl+A, by szybko zaznaczyć wszystkie. Klikamy na Plik, Eksportuj wybrane pozycje. Zapisujemy plik z hasłami w wybranej lokalizacji. 

Zabezpieczenie ostateczne – obraz dysku

Jeśli obawiamy się, że podczas reinstalacji coś pójdzie nie tak, lub chcemy mieć możliwość odtworzenia wszystkich plików ze starego dysku systemowego, warto wykonać pełny obraz systemu. Jest to proces, podczas którego kompresujemy cały dysk do jednego lub wielu plików, które następnie mogą w każdej chwili zostać odczytane. Dodatkowo obraz dysku może posłużyć do przywrócenia stanu dysku. 

1. Podłączamy do komputera dysk zewnętrzny, na którym zmieści się obraz naszego systemu. Uruchamiamy program Macrium Reflect Free. Po lewej stronie klikamy na opcję Create an image of the partition(s) required to backup and restore Windows.

2. Pojawi się nowe okno z zaznaczonymi partycjami niezbędnymi do startu systemu. W sekcji Destination klikamy na trzy kropki i wskazujemy, gdzie chcemy zachować obraz dysku. Klikamy na Next.

3. Na następnym ekranie nie dokonujemy żadnych zmian i klikamy na Next. Sprawdzamy poprawność danych i klikamy na Finish i OK. Po dłuższej chwili tworzenie obrazu zostanie zakończone – klikamy na Close.

Reinstalacja systemu

Cały proces reinstalacji jest bardzo prosty – uruchamiamy komputer z priorytetem bootowania dla nośnika instalacyjnego. Podłączamy nośnik, restartujemy komputer, po wyświetleniu logo producenta komputera naciskamy klawisz włączający menu rozruchowe, czyli Boot Menu. Informacja, jaki to klawisz, powinna być widoczna u dołu ekranu. Najczęściej jest to F8, F9, F11, F12, Esc. Z Boot Menu wybieramy opcję USB lub CD/DVD i naciskamy Enter). Następnie krok po kroku przechodzimy przez kreator instalowania, potwierdzając chęć sformatowania dysku i ponownej instalacji systemu Windows.

Pierwsze kroki po reinstalacji

Priorytetem powinno być zainstalowanie oprogramowania antywirusowego i antymalware'owego. Dzięki temu nasz świeży i szybki system będzie zabezpieczony przed złośliwym oprogramowaniem. Po zainstalowaniu oprogramowania, które zapewni nam bezpieczeństwo, warto zająć się sprawdzeniem, czy wszystkie urządzenia zostały poprawnie rozpoznane przez system i mają zainstalowane dobre sterowniki. W tym zadaniu przydatny będzie Driver Booster.