Twardy dysk z gigantyczną pamięcią czy SSD z dużą szybkością? Komputer Świat przetestował 24 dyski zewnętrzne.

Przez wiele lat podział ról wśród nośników danych był oczywisty. Twarde dyski (HDD) były wprawdzie głośne, powolne i duże, ale nabywcy otrzymywali wiele gigabajtów za niewielkie pieniądze. Z tego powodu duże ilości danych trafiały na ogół na HDD, często również na zewnętrzny. SSD natomiast były superszybkie, ale też potwornie kosztowne i miały sens jako turbo dla Windows w komputerze albo notebooku. Teraz jednak na półkach sklepowych coraz więcej miejsca zajmują zewnętrzne SSD: czy te szybkie pamięci zewnętrzne dojrzały do tego, aby powierzyć im nasze dokumenty, zdjęcia, muzykę i filmy? Odpowiedzi dostarczy test porównawczy 24 aktualnie oferowanych modeli HDD i SSD o różnej pojemności pamięci:

• SSD: osiem SSD z 500 GB pamięci i sześć kolejnych z 1000 GB pojemności,
• 2,5-calowe HDD: pięć poręcznych dysków o pojemności około 2 TB i pięć kolejnych z pojemnością 4 TB.

Gatunek ginący: zewnętrzne 3,5-calowe HDD

Rywalizacja SSD przeciwko twardym dyskom ma już jednego przegranego: duże modele 3,5-calowe. Z pojemnością do 12 TB oferują wprawdzie dużo pamięci, ale na rynku odgrywają już drugorzędną rolę. Są ku temu powody: takie dyski są nieporęczne i ciężkie, wymagają zewnętrznego zasilania i z tego powodu nadają się tylko do zastosowań stacjonarnych.

Udział SSD w rynku nieprzerwanie rośnie

Grafika prezentuje światową sprzedaż SSD i twardych dysków i uwzględnia zarówno nośniki wewnętrzne montowane w pecetach i notebookach, jak też pamięci zewnętrzne jak przetestowane tu twarde dyski i SSD. Trend na korzyść SSD jest jednoznaczny: o ile jeszcze w roku 2015 udział szybkich pamięci w rynku wynosił około 17 procent, to według tegorocznych prognoz wyniesie 38 procent.

Więcej niż tylko pamięć 

Oprócz tego bardzo niewielu użytkowników potrzebuje 12 TB pamięci, bo już na przetestowanych tutaj dyskach 2,5-calowych o pojemności 4 TB mieści się ponad 8000 filmów w formacie Full HD, 800 000 utworów muzycznych albo pół miliona zdjęć. Ale nieważne, czy klasyczny twardy dysk, czy nowoczesny SSD: pamięci zewnętrzne potrafią dziś o wiele więcej niż samo zabezpieczanie istotnych danych czy archiwizacja muzyki, zdjęć i filmów:

• Rozbudowa pamięci: jeśli notebook albo tablet ma zbyt mało miejsca na dane, to problem błyskawicznie rozwiąże zewnętrzny twardy dysk albo SSD z łączem USB.
• Pamięć sieciowa: kiedy podłączymy twardy dysk albo SSD do portu USB rutera Wi-Fi, to na życzenie wszyscy użytkownicy połączonych z siecią domową pecetów, tabletów albo notebooków będą mieli dostęp do zdjęć, muzyki i wideo – trudno sobie wyobrazić bardziej komfortowe rozwiązanie.
• Urządzenie do odtwarzania i nagrywania: zewnętrzne twarde dyski i SSD w wielu systemach smart TV przejmują także rolę nagrywarki wideo i pozwalają zapisywać filmy, seriale oraz programy.

SSD: lżejsze, oszczędniejsze, solidniejsze

W porównaniu z przedpotopowymi twardymi dyskami zalety SSD są oczywiste: ponieważ obywają się bez części mechanicznych, takich jak wirujące talerze i przeskakujące po nich głowice odczytująco-zapisujące, to ich praca jest znacznie szybsza i bezgłośna. Są też wyraźnie solidniejsze. Kiedy SSD upadnie na podłogę, to głowica odczytująco-zapisująca nie rysuje tarczy magnetycznej – wypadek, który spowodował przedwczesną śmierć wielu zewnętrznych twardych dysków, o ile te nie były zapakowane tak solidnie jak przetestowany tutaj Freecom Tough Drive: w grubą osłonę aluminiową. Ale istnieją także SSD o wyjątkowo mocnej obudowie, jeszcze bardziej odporne na przeciwności losu, choćby przetestowany LaCie Rugged.

Oprócz tego SSD zużywają niewiele energii. Wprawdzie również twarde dyski nie mają przesadnego apetytu na prąd, bo dyskowi 2,5-calowemu wystarczają z reguły 3 waty, ale SSD z zapotrzebowaniem energetycznym 1,5 wata są jeszcze oszczędniejsze. Na tej oszczędności korzystają przede wszystkim użytkownicy noteboo­ków, bo urządzenia mogą dłużej pracować na akumulatorze.

Kolejną zaletą jest niewielka masa: większość przetestowanych SSD waży znacznie mniej niż 100 gramów. Dla porównania: przetestowane zewnętrzne twarde dyski dwuipółcalowe ze średnią wagą 250 gramów są ponad dwukrotnie cięższe.

SSD: cena 1 GB

Czy wobec tych zdecydowanych zalet SSD cokolwiek przemawia jeszcze za starą pamięcią magnetyczną? Tak: cena. Kupując twardy dysk, za nasze pieniądze otrzymujemy po prostu więcej pamięci. W zewnętrznym HDD Western Digital My Pass­port Ultra 4TB 1 GB pamięci kosztuje zaledwie 0,13 złotego. Za zewnętrznego Samsunga Portable SSD T5 1 TB trzeba wysupłać przy kasie 1420 złotych, więc cena za 1 GB to 1,53 złotego. Ale trzeba też zauważyć, że ceny pamięci SSD mocno spadają: jeszcze cztery lata temu 1 GB zewnętrznej pamięci SSD z ceną 3,56 złotego był ponad dwukrotnie droższy. Tendencja spadkowa w kolejnych latach powinna się utrzymać.

Twardy dysk: wolniej

SSD są więc (jeszcze) drogie, ale za to bezgłośne, energooszczędniejsze i solidniejsze niż twarde dyski. A jak wygląda szybkość? Czy SSD również na zewnątrz komputera są szybsze? A może podłączenie przez USB spowalnia szybką pamięć? SSD w teście osiągnęły przeciętnie dwukrotnie większą szybkość niż zewnętrzne twarde dyski. Ale test wykazał jeszcze jedno: konieczne jest do tego złącze USB 3.1 drugiej generacji. Jeśli SSD i komputer są wyposażone tylko w USB 3.1 pierwszej generacji (wcześniej USB 3.0), to szybkość wyraźnie spada. Przykład: Intenso Portable SSD 500 GB z USB 3.1 pierwszej generacji osiągnął przy zapisie danych 254 GB/s, a przy odczycie 379 GB/s. Natomiast wyposażony w USB 3.1 drugiej generacji LaCie Rugged zapisywał dane z szybkością 394 GB/s, a przy odczycie aż 448 GB/s.

USB: co my tu mamy

Jeden typ złącza dla wszystkich urządzeń – w pierwszej chwili brzmi to cudownie prosto. Ale w praktyce świat USB ma swoje pułapki, ponieważ szybkie porty USB tylko rzadko można odróżnić od powolnego. A ponieważ niemal wszyscy producenci pecetów i notebooków nie stosują zalecanych logotypów, to użytkownicy nie są w stanie ustalić, czy zastosowana wersja USB-C obok danych przesyła również sygnał sieciowy oraz dane obrazu. Dlatego użytkownikowi pozostaje jedynie zajrzenie do specyfikacji.

Kolejny bałagan powoduje pospieszna (oraz bezsensowna) zmiana nazwy norm definiujących łącza. USB Implementers Forum przechrzciło USB 3.0 na USB 3.1 z dodatkiem Generation 1 (300 MB/s). Aktualnie najszybsza i istotna dla zewnętrznych SSD wersja również nosi nazwę USB 3.1, ale z dodatkowym członem Generation 2 (900 MB/s). Tylko nieliczni producenci poprawnie oznaczają szybki interfejs USB liczbą 10 bezpośrednio obok portu.

Porównanie szybkości: SSD vs twardy dysk

Diagram prezentuje przepaść szybkości pomiędzy twardymi dyskami i SSD. Najszybszy twardy dysk w teście, Toshiba Canvio, potrzebował 36 sekund na skopiowanie 90-minutowego filmu (Full HD) z peceta (zapis); przeniesienie filmu z dysku na pecet (odczyt) zajęło 35 sekund. Najszybszy SSD, LaCie Rugged ze łączem USB 3.1 Generation 2, potrzebował na te same zadania 12 oraz 11 sekund. Intenso Portable wyraźnie tu odstaje, bo pracuje ze starym USB 3.1 Generation 1, ale i tak jest ponad dwukrotnie szybszy niż twarde dyski.

Więcej kabli proszę

Pod względem wyposażenia niektórzy producenci okazują się zdumiewająco skąpi: dostarczane w komplecie kable USB u niektórych kandydatów są bardzo krótkie. Absolutnym rekordzistą jest tu Freecom i jego twardy dysk Tough Drive HDD: zamocowany na stałe kabel przyłączeniowy ma zaledwie 4 cm. Trzeba jednak przyznać: z wyjątkiem Intenso Portable SSD wszystkie przetestowane SSD mają nowoczes­ne łącze USB-C. Nie szkodzi, jeśli komputer nie ma odpowiedniego gniazda, adaptery USB-C na USB-A są dołączone do SSD.

Podsumowanie

Wśród wszystkich zewnętrznych twardych dysków najszybszy w teście okazał się Toshiba Canvio Premium – zwycięzca testu wśród modeli 2 TB. W teście zewnętrznych twardych dysków o pojemności 4 TB dzięki wysokiej szybkości pierwsze miejsce zapewnił sobie My Passport Ultra firmy Wester Digital. Wśród SSD Samsung zdystansował resztę konkurentów: Portable SSD T5 500 GB zwyciężył wśród modeli 500 GB, a Portable SSD T5 1TB zajął pierwsze miejsce wśród SSD o pojemności 1 TB.