2,5-calowy SSD sprawi, że nawet w podstarzały komputer wstąpią nowe siły. Które modele są najszybsze? Sprawdzamy to w naszym teście.

Praca ze starszym notebookiem albo posuniętym w latach desktopem wymaga anielskiej cierpliwości: uruchamianie Windows ciągnie się w nieskończoność, a oprogramowanie takie jak Photoshop Elements otwiera zdjęcia bardzo opornie. Przy równoczesnym uruchomieniu wielu programów i stron internetowych praca jest niemal sparaliżowana. Ale nie musi tak być, bo już za mniej niż 400 złotych można zafundować naszemu komputerowi kurację odmładzającą.

SSD zamiast przedpotopowego HDD

Jak? Wyjmujemy HDD i wkładamy SSD. Przetestowane tu modele 2,5-calowe można montować do starszych pecetów i notebooków. Komputer Świat w tym teście zbadał starannie dziesięć 2,5-calowych SSD o pojemności 500 GB i dziesięć SSD z 1000 GB pamięci.

SSD występują aktualnie w sprawdzonym tu formacie 2,5 cala. Coraz częściej w komputerach można jednak znaleźć SSD m.2 z łączem SATA o długościach 42, 60 oraz 80 mm, jak też naprawdę szybkie SSD PCI-Express o długości 80 mm.

SSD również dla komputerów dziesięcioletnich

Przetestowane SSD wyglądają jak starsze dyski 2,5-calowe. Dzięki temu dokładnie pasują do znajdujących się w notebookach gniazd na HDD. Większość klasycznych pecetów i tak prawie zawsze ma wolny slot na instalację 2,5-calowego SSD. Jest jeszcze jeden warunek: notebooki i pecety muszą mieć łącze SATA do połączenia z płytą główną – to jest jednak obecne nawet w komputerach, które na karku mają już nawet dziesięć lat.

Do aktualnych modeli pecetów i notebooków zalecane są natomiast inne typy pamięci – o ile dysponują one odpowiednim slotem. SSD są dostępne w różnych typach. Obok przetestowanych modeli 2,5-calowych mamy zajmujące niewiele miejsca modele m.2 o szerokości 22 milimetrów i długości 42, 60 albo 80 mm ze złączem SATA jak w przetestowanych 2,5-calowych SSD bądź z superszybkim łączem PCI-Express, montowanym w aktualnych modelach notebooków i pecetów.

Jak zamontować SSD

Zabezpieczanie danych

Przez USB łączymy SSD z komputerem za pomocą adaptera SATA. Darmowym programem MiniTool Partition kopiujemy wszystkie dane z twardego dysku na SSD (klonowanie).

Wymontowanie twardego dysku

Usuwamy pokrywę u dołu note­booka i odkręcamy śruby mocujące twardy dysk. Ostrożnie podnosimy dysk i wyciągamy go ze slotu.

Montaż SSD

Od góry pod kątem wsuwamy SSD do gniazda. Po zaskoczeniu ostrożnie dociskamy SSD do dołu, przykręcamy go śrubą z wymontowanego HDD.

SSD - szybkie chipy, dobre kontrolery

Ale również przetestowane SSD różnią się od siebie – choć na pierwszy rzut oka tego nie widać. Wszystkie mają około 10 cm długości, 7 cm szerokości i 7 mm wysokości i mają wspomniane już łącze SATA w wersji 3. To przy kopiowaniu filmów, zdjęć i muzyki pozwala teoretycznie na uzyskanie maksymalnej szybkości transferu 600 megabajtów na sekundę. Jednak nie tylko szybkość transferu przesądza o szybkości SSD. Dysk pracuje naprawdę szybko tylko wtedy, kiedy dane są zapisane na wysokiej klasy układach pamięci i kiedy transferem danych sprawnie zarządza dobry kontroler.

SSD - potencjał szybkości prawie wykorzystany

Jak szybkie są więc SSD? W teście Samsung 860 Evo 1 TB kopiował filmy i zdjęcia z szybkością 338 MB/s (średnia szybkość odczytu i zapisu). Dla porównania: klasyczny 2,5-calowy twardy dysk nie osiąga nawet 100 MB/s. Topowe SSD osiągają chwilowe szybkości do 450 MB/s i tym samym niemal całkowicie wykorzystują potencjał łącza SATA 3. To jednak pokazuje też, że SATA 3 jest wąskim gardłem SSD, bo nawet najszybsi kandydaci osiągają tylko połowę średniego tempa SSD m.2 z łączem PCI-Express (patrz grafika u dołu) – i to pomimo faktu, że producenci często używają tych samych chipów pamięci. Co najważniejsze – kiedy użytkownik szuka pliku na SSD, to w idealnym przypadku znajdzie go w 0,03 milisekundy – czas dostępu do danych na twardym dysku jest ponad 650 razy dłuższy. Z punktu widzenia szybkiego uruchamiania Windows i programów ważna jest możliwie wysoka liczba operacji zapisu i odczytu (IOPS). Tutaj topowe modele osiągają do 100 000 IOPS na sekundę. Dla porównania: liczba IOPS twardych dysków liczona jest w setkach.

Porównanie szybkości: SSD kontra twardy dysk

Diagram pokazuje, jak duża przepaść dzieli prędkości twardych dysków i SSD. Note­bookowy twardy dysk w formacie 2,5 cala na skopiowanie filmu Full HD (4,7 GB) potrzebuje 66 sekund. Najszybszy sprawdzony SSD 1 TB 2,5 cala, Samsung 860 Evo, wykonał to samo zadanie w 14 sekund – był prawie pięć razy szybszy od HDD. Jednak to, co naprawdę jest możliwe, pokazują SSD m.2 w formacie opakowania gumy do żucia z szybkim PCI-Express wersji 3: kopiowanie takiego pliku filmu zajmuje im zaledwie 4 sekundy.

Co daje SSD przy pracy?

Tyle na temat wartości pomiarowych i teorii. Czy zalety 2,5-calowego SSD są faktycznie zauważalne w praktyce? Komputer Świat sprawdził to na testowym notebooku. Najbardziej przyspieszył dostęp do zapisanych danych – tutaj SSD był ponad czterokrotnie szybszy od seryjnie montowanego HDD.

Podczas pracy z programami różnice nie były aż tak drastyczne, ale wciąż wyraźne. Oprogramowanie biurowe i internetowe na noteboo­ku z SSD było ponad dwukrotnie szybsze. Mocno obciążająca procesor edycja foto i wideo nie przynios­ła zdecydowanego podniesienia wydajności.

SSD: turbo dla starszych notebooków

Test przeprowadzony na testowym notebooku pokazał, jaki wzrost szybkości w praktyce daje SSD: przeglądarki internetowe i programy biurowe działają ponad dwukrotnie szybciej, a kopiowanie plików przyspiesza nawet czterokrotnie.

SSD dużo odporniejsze niż HDD

Obok wyższej szybkości SSD mają także inne zalety:

Cisza: ponieważ nie zawierają elementów mechanicznych, to pracują całkowicie bezgłośnie.

Odporność: SSD są bardziej odporne na przeciwności losu niż twarde dyski z ich skaczącymi po całej powierzchni głowicami.

Niska waga i oszczędność: SSD są lżejsze i wymagają mniej energii, co przy laptopach skutkuje dłuższym czasem pracy na baterii. Sprawdzony notebook z twardym dyskiem wytrzymał cztery godziny z dala od gniazdka, a z SSD o kwadrans dłużej.

Test 20 2,5-calowych SSD - podsumowanie

Różnice są niewielkie: wśród dysków 2,5-calowych 500 GB pierwsze miejsce zdobył Crucial MX500 500 GB – ale tylko dzięki niższej cenie za 1 GB, bo Evo 860 500 GB i 860 Pro 512 GB były tak samo dobre. Wśród SSD z 1 TB pamięci z minimalną przewagą zwyciężył nośnik Samsung 860 Evo 1 TB. W kategorii relacji ceny do jakości bezkonkurencyjny okazał się Intenso High Performance 960 GB – to najtańszy nośnik wśród przetestowanych modeli 1 TB.