Tryb awaryjny lub tryb bezpieczny pozwala uruchomić Windows w stanie podstawowym, z użyciem ograniczonej liczby plików i sterowników. Może pomóc w rozwiązaniu problemów z komputerem.

Są dwie wersje trybu awaryjnego: Tryb awaryjny i Tryb awaryjny z obsługą sieci. Ten drugi obejmuje sterowniki sieciowe i usługi potrzebne do dostępu do internetu i innych komputerów w sieci. Tryb awaryjny był dobrze znany wszystkim użytkownikom starszych wersji Windows - XP lub 7. Gdy komputer nie został poprawnie zamknięty lub miał problemy ze startem, pojawiał się ekran z możliwością wyboru trybu awaryjnego, by ułatwić naprawę. W Windows 10 Microsoft przyjął inną taktykę. Jeżeli pojawiają się błędy przy starcie, uruchamiane jest narzędzie do automatycznej naprawy, a jeśli nie zadziała, konieczne jest użycie nośnika ratunkowego lub instalacyjnego i wykorzystanie innych metod naprawienia systemu. Windows 10 nadal ma jednak wbudowany tryb awaryjny, tylko trudniej jest się do niego dostać. Zobaczmy, jak go uruchomić i do czego może się przydać.

Uruchamianie z poziomu Windows

1. Otwieramy menu Start, klikamy na opcje zamykania, a następnie, przytrzymując klawisz Shift, klikamy na Uruchom ponownie. Możemy też wykonać te same kroki z menu logowania do systemu.

2. Pojawi się ekran, na którym klikamy na Rozwiąż problemy, a potem na Ustawienia uruchamiania i na Uruchom ponownie, by odblokować możliwość startu do trybu awaryjnego.

3. Na ekranie wyboru rozruchu wciskamy 4 (lub 5, jeśli chcemy dodatkowo uruchomić obsługę sieci). Po zalogowaniu pojawi się charakterystyczny czarny pulpit trybu awaryjnego.

Uruchamianie z płyty instalacyjnej

1. Jeśli system nie uruchamia się normalnie, możemy uruchomić komputer z płyty instalacyjnej lub ratunkowej.

2. Następnie w przypadku nośnika instalacyjnego klikamy na Napraw komputer.

3. Teraz klikamy na Rozwiąż problemy, Wiersz polecenia.

4. Wpisujemy komendę: bcdedit /set {default} safeboot minimal i zatwierdzamy klawiszem Enter.

5. Następnie zamykamy Wiersz polecenia i klikamy na Kontynuuj.

6. System uruchomi się w trybie awaryjnym, dzięki czemu będziemy mogli dokonać naprawy lub skopiować ważne pliki.

7. Uwaga! Musimy jednak przywrócić domyślne normalne uruchamianie się systemu. Wciskamy klawisze Start+R, wpisujemy msconfig i klikamy na Ok.

8. Przechodzimy do zakładki Rozruch, zaznaczymy wpis naszego systemu i odznaczamy opcję Bezpieczny rozruch.

9. Teraz system uruchamiać się będzie normalnie.

Dodawanie specjalnego wpisu rozruchu

Najwygodniejszą metodą startu do trybu awaryjnego jest utworzenie dodatkowego wpisu w systemie, dzięki czemu będziemy mogli zawsze uruchomić tryb awaryjny, nawet bez płyty instalacyjnej i gdy system nie będzie chciał wystartować.

1. Uruchamiamy Wiersz polecenia jako administrator. Wpisujemy i zatwierdzamy komendę: bcdedit /copy {current} /d "Windows 10 Tryb Awaryjny". Wciskamy klawisze Start+R, wpisujemy msconfig i klikamy na OK.

2. Przechodzimy do zakładki Rozruch, zaznaczamy nowo utworzony wpis, zaznaczamy opcję Bezpieczny rozruch i klikamy na OK. Jeśli chcemy uruchamiać tryb awaryjny z obsługą sieci, zaznaczmy opcję Sieć.

3. Teraz przy starcie systemu będziemy mieli kilka sekund na wybranie trybu, w jakim chcemy uruchomić nasz system. Jeśli chcemy usunąć wpis, wystarczy uruchomić msconfig, przejść do zakładki Rozruch, zaznaczyć odpowiedni wpis, a następnie kliknąć na Usuń.

Naprawy w trybie awaryjnym

Najczęściej wykorzystuje się tryb awaryjny w celu naprawy wadliwych sterowników lub aktualizacji systemu. Jeśli po zainstalowaniu oprogramowania do nowego sprzętu system przestał reagować, najprawdopodobniej jest to wina niekompatybilnych sterowników, które nie pozwalają na normalny start systemu. Tryb awaryjny powinien dać się uruchomić, ponieważ do jego startu potrzebne są tylko najbardziej podstawowe składniki systemu. Oczywiście jeśli przed instalacją nowego urządzenia wykonaliśmy punkt przywracania, możemy z niego skorzystać do przywrócenia pracy systemu.

Ratujemy dane

W przypadku gdy system nie chce się uruchomić i nie potrafimy go naprawić, uruchomienie go w trybie awaryjnym może być ostatnią szansą na uratowanie ważnych dla nas danych. W tym trybie Eksplorator Windows działa normalnie, podobnie jak domyślne sterowniki obsługujące porty USB, możemy więc podłączyć dysk zewnętrzny i przekopiować ważne dla nas dane, a dopiero później zdecydować się na oddanie komputera do serwisu lub własnoręcznie ponownie zainstalować system.

Usuwamy błędne sterowniki

1. W trybie awaryjnym klikamy prawym przyciskiem myszy na menu Start, a następnie na Menedżer urządzeń.

2. Najczęściej system sam wykrywa błędy i wyświetla ostrzegawcze trójkąty przy sterownikach i urządzeniach powodujących problemy. Klikamy prawym przyciskiem myszy na dane urządzenie i z listy wybieramy polecenie Odinstaluj urządzenie.

3. Po ponownym uruchomieniu komputera system powinien włączyć się normalnie.

Wadliwe aplikacje

Drugim najczęstszym problemem, który uniemożliwia start systemu, jest uszkodzona aplikacja - systemowa czy też uruchamiana przy starcie systemu. Możemy po kolei uruchamiać aplikacje aż do odnalezienia wadliwej, wtedy musimy ją odinstalować. Możemy też wyłączyć wszystkie aplikacje z autostartu systemu z poziomu Trybu awaryjnego (Tryb awaryjny nie uruchamia żadnej z tych aplikacji przy starcie, są one uruchamiane tylko przy normalnym starcie systemu) i sprawdzić, czy przyniesie to pożądany efekt.

1. Aplikacje, które domyślnie startują w autostarcie, możemy znaleźć, korzystając z Menedżera zadań, który uruchamiamy skrótem Ctrl+Shift+Esc.

2. Przechodzimy do zakładki Uruchamianie i wyłączamy wszystkie aplikacje.