Na sklepowych półkach znajdziemy dziesiątki, a nawet setki różnych modeli laptopów w przeróżnych konfiguracjach. Warto jednak pamiętać, że w rzeczywistości producenci korzystają z kilku bądź, co najwyżej kilkunastu modeli kadłubków wyposażonych adekwatnie do danego poziomu cenowego.

Kadłubek oznacza szkielet notebooka wraz z obudową, płytą główną. To normalne, że duże i znane marki zlecają podwykonawcom produkcje laptopów - dostosowują stylistykę obudowy, dodają firmowane logiem znanego producenta audio głośniki czy też podświetlane wstawki na obudowie. Nasz wybór będzie bazował na konfiguracji, cenie oraz wyglądzie, bo - tak, notebook powinien nam się podobać.

Haczyk tkwi w ekranach

Internetowa sprzedaż sprawia, że laptopy kupujemy, patrząc na specyfikacje i ceny, całkowicie ignorując jakość wykonania i ekran, a to właśnie od niego zależy komfort korzystania z notebooka. Sytuacja z ekranem jest bardzo podobna do tej z kadłubkami i firmami produkującymi laptopy na zlecenie dużych koncernów. W większości dostępnych na rynku notebooków znajdziemy dokładnie te same matryce LCD. Tak naprawdę mamy tu dosłownie kilku producentów: LG Display, AU Optronics, BOE, Chi Mei-Innolux, zdarza się czasem ekran wyprodukowany przez firmę Samsung ewentualnie Panda Display.

Oczywiście, są wyjątki co do nietypowych i wyróżniających się pod względem jakości obrazu modeli laptopów. Dobrym przykładem są dwa notebooki z doskonałymi wyświetlaczami - Dell XPS 13 9370, którego ekran wyprodukowany został przez firmę Sharp oraz jeszcze lepszy Huawei Matebook X Pro z matrycą Japan Display.

To jednak wyjątki. Testując najpopularniejsze modele laptopów, odkryliśmy, że są one zwykle wyposażone dokładnie w te same panele LCD. Producentów jest kilku, podobnie krótka jest także liczba dostępnych w ich ofertach ekranów. Zanim przejdziemy jednak do konkretów, warto wspomnieć, że jakość zastosowanych ekranów w laptopach jest znacznie gorsza niż w monitorach, nawet tanich. W laptopach możemy znaleźć w praktyce tylko panele wyprodukowane w techniologii TN (Twisted Nematic), bądź IPS (In-Plane Switching).

Dwa sprzeczne światy - wybierzmy ten lepszy

W najtańszych laptopach montowane są najtańsze matryce, czyli panele TN. Dominują one w tanich notebookach, których ceny nie przekraczają 2500 zł. Czym się charakteryzują? Fatalną jakością objawiającą się bardzo niskim kontrastem i małymi kątami widzenia. Bardzo łatwo można to sprawdzić, wystarczy zerknąć na ekran pod kątem. Jeśli kolory zmieniają się, a obraz blednie, to na pewno mamy do czynienia właśnie z tanią matrycą TN. W wielu wypadkach ustawienie optymalnej pozycji ekranu wymaga precyzyjnych regulacji, tak małe są kąty widzenia. Pozostałe parametry również definiują jakość matrycy – kontrast na poziomie 400:1 (powinna być koło 1000:1), jasność wynosząca 200 cd/m2 (optymalnie ponad 300 cd/m2). Jedynym plusem tych paneli jest w zasadzie szybki czas reakcji, często osiągający poniżej 10 ms, niestety, w takich laptopach na niewiele się to zda. Przeciwieństwem paneli TN są matryce IPS, które oferują bardzo dobre kąty widzenia, kontrast około 1000:1 i dużo lepsze odwzorowanie kolorów. Dlatego wybierając laptopa powinniśmy wybierać modele z matrycą IPS, które ze względów licencyjnych czasem są nazywane inaczej. Dzieje się tak dlatego, że do użycia tego określenia ma prawo tylko LG, bądź producenci wykorzystujący w swoich konstrukcjach panele tej firmy. W innym przypadku wytwórcy są niejako zmuszeni do ratowania się określeniami, takimi jak np. "EWV" w przypadku Asusa. Ten skrót oznacza dokładnie taki sam panel, tyle że od innego producenta np. BOE. Możemy się też natknąć na określenia PLS oraz AHVA, które także oznaczają praktycznie taką samą technologię, tyle że od Samsunga bądź AU Optronics.

Jak sprawdzić matrycę w laptopie

To, jaka matryca została zamontowana w naszym laptopie, sprawdzimy w programie HWiNFO. Z menu po lewej stronie wybieramy Monitor. Producentai model zamontowanej w notebooku matrycy znajdziemy w oknie obok – zapisujemy go lub kopiujemy tekst z nazwą do schowka.

Otwieramy stronę panelook i wpisujemy lub wklejamy zapisaną nazwę matrycy. W polach Panel Type oraz Display Mode możemy sprawdzić typ zastosowanego ekranu.

Czym powinien się charakteryzować dobry ekran w laptopie

Standardowemu użytkownikowi wykorzystującemu laptopa do pracy biurowej, prostszej rozrywki obejmującej np. oglądanie filmów bądź sporadyczne granie z pewnością wystarczy jakikolwiek panel IPS, który będzie lepszym wyborem niż 99% dostępnych na rynku matryc TN. Warto jednak pamiętać, że w tańszych konstrukcjach (nawet IPS) pokrycie palety barwowej sRGB wynosi około 50-60 %. Panele mogące wyświetlić 80% kolorów standardu sRGB zdarzają się rzadziej oraz w wyższym segmencie cenowym. Co ciekawe, jeśli komuś zależy na ekranie z wysokim pokryciem palety sRGB, to polecamy szukać w laptopach 13,3 oraz 17,3, gdzie, jak wynika z naszego doświadczenia, znacznie łatwiej o takie matryce. W przypadku przekątnych 14 oraz 15,6 cala jest już wyraźny podział na dwie klasy paneli. Dla osób potrzebujących jak najwyższego pokrycia standardu sRGB oraz Adobe RGB możemy polecić kilka paneli, z czego najlepszym jest Japan Display LPM139M422A z Huawei Matebook X Pro mogącego się też pochwalić rewelacyjną jasnością oraz kontrastem statycznym. Drugim jest 15,6-calowy Sharp SHP143E (LQ156D1JW31) stosowany w 15,6 calowych laptopach Dell XPS, trzecim zaś AUO B173ZAN01.0 z rozdzielczością 4K stosowany praktycznie we wszystkich laptopach 17,3 cala wyposażonych w technikę G-Sync (jedyny certyfikowany przez Nvidię panel 4K 17,3).

Panele z nastawieniem dla graczy, ale nie tylko

W przypadku graczy wybór jest mniejszy, ponieważ wiele konstrukcji wykorzystuje technikę G-Sync wymagającą certyfikacji przez firmę Nvidia. Z tego powodu w laptopach z G-Sync zawsze napotkamy ten sam panel. W przypadku graczy ważne jest szybkie odświeżanie, stąd polecamy nowe 144 Hz panele IPS (LG Display LP156WFG-SPF2 oraz BOE NV173FHM-N44) bądź 120 Hz, całkiem dobre matryce TN (Chi-Mei Innolux N173HHE-G32 oraz AUO B156HTN05.2), których czas reakcji wynosi mniej niż 10 ms.