Komputer przenośny przestaje być przenośny? Pomożemy wam zdiagnozować stan baterii i poradzimy jak kupić dla niej najlepszy zamiennik.

Wydajność dwuletniego note­booka bez problemu wystarcza do sprawnej pracy z systemem i programami. Upływający czas odciska jednak swoje piętno na akumulatorze. Laptop działający na zasilaniu bateryjnym na przykład trzy godziny po dwóch latach wytrzymuje zwykle nie więcej niż godzinę. Równie często zdarza się, że bateria przestaje całkiem działać i po odłączeniu zasilacza notebook od razu się wyłącza. W takiej sytuacji nasz przenośny notebook staje się składanym, stacjonarnym komputerem.

Co zatem zrobić, by możliwie długo cieszyć się pracą na baterii? Jakie są możliwości naprawy uszkodzonego akumulatora oraz gdzie szukać zapasowego ogniwa?

Oznaki starzenia się akumulatora
Pierwszą, najbardziej zauważalną oznaką starzenia się akumulatora jest wyraźne skrócenie czasu pracy laptopa po odłączeniu zasilacza. Proces ten pogłębia się wraz z upływającym czasem, aż akumulator całkiem straci zdolność magazynowania energii. Zdarza się, że problemy z baterią zaczynają się dosyć nagle - jednego dnia akumulator działa, drugiego nie jest w stanie zasilić notebooka nawet przez kilka sekund. Często też nie jesteśmy w stanie określić momentu, w którym akumulator zaczął tracić swe właściwości. Dotyczy to najczęściej osób, które pracują na notebooku podłączonym stale do zasilacza. Po roku takiej pracy akumulator może ulec całkowitemu uszkodzeniu.

Aby sprawdzić, w jakim stanie jest akumulator w naszym laptopie, powinniśmy uruchomić dedykowany program diagnostyczny. Jednym z ciekawszych tego typu aplikacji jest BatteryCare.

Przyczyny starzenia się baterii
Akumulator jest zbudowany z kilku chemicznych ogniw oraz układu elektronicznego nadzorującego ładowanie, rozładowanie oraz kontrolującego temperaturę pracy. Jest kilka czynników niekorzystnie wpływających na właściwości przechowywania przez akumulator energii:

Czas - parametry ogniw chemicznych nie są stałe w czasie, wraz z jego upływem pojemność akumulatora się zmniejsza. Jest to normalny proces, którego nie możemy powstrzymać.
Temperatura - na żywotność akumulatora bardzo duży wpływ ma temperatura. Optymalnymi warunkami pracy dla ogniw litowo-jonowych jest zakres od 0 do 25 stopni Celsjusza. Cieplejsze środowisko powoduje spadek pojemności akumulatora, więc jeżeli nasz notebook nagrzewa się na przykład do 60 stopni Celsjusza, to po trzech miesiącach pojemność akumulatora może spaść nawet o 40 procent.
Liczba cykli ładowania - akumulatory zaprojektowane są na określoną liczbę cykli ładowanie/rozładowanie, doświadczalnie wyznaczone wartości wskazują, że po 300-400 takich cyklach pojemność baterii spada o 50 procent. Jeżeli założymy, że notebook będziemy ładować co dwa dni, to pojemność akumulatora spadnie o połowę po dwóch latach użytkowania.

Jak ograniczyć starzenie się baterii?
Czasu zatrzymać się nie da, można jednak przeciwdziałać dwóm pozostałym czynnikom wpływającym niekorzystnie na żywotność akumulatora:

Odpowiednia temperatura pracy - jeżeli chcemy długo cieszyć się dobrą wydajnością baterii, powinniśmy pamiętać o prawidłowym i skutecznym chłodzeniu notebooka. Systematycznie czyśćmy wentylator w notebooku i otwory wentylacyjne. Możemy do tego użyć sprężonego powietrza - skierowany w otwory wentylacyjne strumień usunie kurz z wentylatora. Pamiętajmy też, że system chłodzący w notebooku wciąga zimne powietrze od spodu obudowy, nie kładźmy więc komputera na miękkim kocu czy pościeli, bo znacznie utrudni to obieg powietrza.
Unikanie ciągłego doładowywania - na żywotność akumulatora bardzo duży wpływ ma również sposób, w jaki używamy notebooka. Bardzo niekorzystna dla baterii jest ciągła praca z podłączonym zasilaczem. Bateria jest wtedy często doładowywana krótkimi cyklami - jeżeli poziom energii spadnie na przykład do 95 procent, zaczyna się ładowanie. Krótkie cykle nie wpływają dobrze na kondycję akumulatora, dodatkowo podnoszą również jego temperaturę. Ważne więc, by co jakiś czas korzystać z akumulatora - przynajmniej raz w tygodniu odłączyć komputer od zasilacza i całkowicie wyładować baterię.
W niektórych modelach laptopów (między innymi Sony i Samsung) dostępna jest funkcja poprawiająca żywotność baterii - ogranicza ona ładowanie akumulatora na przykład do 80 procent, dzięki czemu wolniej się on rozładowuje przy zasilaniu sieciowym i rzadziej jest doładowywany. Warto z niej korzystać.

Jeżeli laptopa używamy wyłącznie przy biurku, warto naładować baterię do poziomu 50-60 procent i wyjąć ją z notebooka, pracując wyłącznie na podłączonym zasilaczu. Uwaga! Bateria działa jak zasilacz awaryjny (UPS), po jej odłączeniu każdy zanik napięcia w sieci będzie powodował wyłączenie lub zresetowanie się komputera.

Jeżeli zamiast trzech godzin note­book na w pełni naładowanej baterii działa zaledwie godzinę, nie jest konieczna od razu wymiana akumulatora. By wyeliminować ewentualną usterkę baterii, najpierw ją skalibrujmy. W procesie tym uczymy wbudowaną w akumulator elektronikę nowej, zmienionej wraz z czasem pojemności ogniw. Kalibrację rozpoczynamy, ładując baterię do pełna. Następnie wyłączamy w systemie funkcje oszczędzania energii (hibernację, uśpienie) i pozostawiamy note­book, aby się samoczynnie wyładował. Proces ten przeprowadzamy trzykrotnie, następnie sprawdzamy, czy czas pracy na baterii uległ wydłużeniu. Jeżeli nadal jest zbyt krótki, pozostaje nam wymiana lub naprawa akumulatora.