Spektakularne eksplozje i morze płomieni z najdrobniejszymi szczegółami w 4K oraz aksamitna płynność – dowiedzmy się, które karty graficzne uszczęśliwią gracza.

Ciemne i groźne chmury burzowe kłębią się nad miastem, ale nie mamy wyboru: nasz samolot pilnie potrzebuje stałego gruntu pod kołami. Następuje spektakularne lądowanie awaryjne w Jericho City – mieście, w którym opancerzeni żołnierze egzekwują prawo stanu wojennego, aby zapanować nad zbuntowanymi robotami w amoku. To gra o życie i śmierć. Walka o przetrwanie w The Surge 2 jest o wiele trudniejsza, kiedy pecet wyświetla zdarzenia w tempie pokazu slajdów. Najpóźniej w tym momencie staje się jasne, że zakupu nowej karty graficznej nie da się uniknąć. Którą wybrać? Komputer Świat zestawił obok siebie wszystkie dostępne nowe modele w cenach od 1100 do 3900 złotych.

Odwieczna rywalizacja: AMD vs. Nvidia

Co właściwie jest nowe? AMD wypuścił na rynek dwa całkowicie zreformowane procesory graficzne RX 5700 i RX 5700 XT, Nvidia odpowiedziała dwoma zmodyfikowanymi chipami Turing. Dotychczas można było rozmawiać tylko o modelach referencyjnych obu producentów chipów, teraz wreszcie do sklepów trafiają gotowe karty graficzne.

Monstrualne karty w pecetach

Planując zakup nowej karty graficznej, musimy najpierw przeprowadzić inwentaryzację i zbadać w szczególności następujące zasoby komputera:

Dostępne miejsce: przetestowane karty mają długość do 33 centymetrów, czyli więcej niż ma kartka A4. Jeśli faktycznie planujemy zakup dużego modelu klasy wyższej jak MSI GeForce RTX 2080 Super Gaming X Trio, to w obudowie musi znaleźć się wystarczająco dużo miejsca; jeżeli tego nie sprawdzimy, na przeszkodzie mogą stanąć komponenty takie jak zasilacz albo ramki na twardy dysk i SSD.

Zasilanie: zasilacz musi mieć wystarczającą moc dla karty. W przeprowadzonych próbach testowe pecety z kartami graficznymi takimi jak Zotac Gaming GeForce RTX 2080 pobierały w szczycie moc nawet 500 watów. Dlatego dla karty graficznej tego typu rekomendowane są zasilacze o mocy przynajmniej 600 watów.

Łącza: zasilacz musi nie tylko zapewniać wystarczającą moc, ale też mieć wszystkie niezbędne łącza. Karty graficzne wyższej klasy, jak na przykład modele z chipami RTX 2080 albo RTX 2070, wymagają z reguły dwóch złączy 8 pin, dla modelu klasy średniej z chipem RX 5700 XT wystarczy po jednym złączu 6 pin i 8 pin, natomiast modele budżetowe uzbrojone w GeForce GTX 1660 Ti zadowolą się jednym złączem 8 pin.

Podpórka: aktualne karty graficzne mogą ważyć nawet do 1,5 kg. Aby nie obciążać zanadto gniazda PCI Express, warto skorzystać z podpórki ulokowanej poniżej karty.

Podpórka karty graficznej

Mocne karty graficzne ważą często znacznie ponad kilogram; najcięższy egzemplarz w tym porównaniu MSI GeForce RTX 2080 Super Gaming X Trio waży wręcz aż ponad 1,5 kg. Na dłuższą metę stanowi to ogromne obciążenie dla gniazda PCI Express, zwłaszcza kiedy gracze przenoszą komputer. W ekstremalnym przypadku gniazdo może wyłamać się z płyty głównej. Rozwiązaniem jest podpórka (backet), którą gracze przykręcają pod kartą graficzną. Firma MSI dołącza ją do RTX 2080 Super, w sklepach podpórki można kupić już za mniej więcej 60 złotych.

Raytracing nie jest obowiązkiem

Co nowe karty potrafią lepiej od poprzednika? Nvidia wzbogaciła swoje modele RTX (2060, 2070 i 2080) o specjalne jednostki raytracing do szybszego wyliczania efektów. Do tego zalicza się na przykład dynamiczne odzwierciedlanie miękkich cieni i efektów świetlnych. Problem tylko w tym, że nie ma póki co wielu gier wykorzystujących te efekty, aktualnie są to tytuły takie jak Battlefield 5 albo Shadow of the Tomb Raider, ale nowe są kwestią czasu. Czy raytracing stanie się faktycznie obowiązującym standardem dla wszystkich gier? Tego nie wiadomo, odpowiedź poznamy najwcześ­niej w ciągu trzech, czterech lat.

Ekspres bez peronu

Podobnie wygląda kwestia PCI Express 4.0: karty graficzne z chipami graficznymi AMD RX 5700 i RX 5700 XT mają szybkie łącze PCI Express 4.0. Aby wykorzystać ich pełną szybkość, potrzebna jest płyta główna z chipsetem X570 firmy AMD (od 700 złotych), dla pecetów z procesorami Intel nie ma (jeszcze) odpowiedniego chipsetu. Kolejny minus: test nie wykazał, że karty PCI Express 4.0 nie zapewniają kartom graficznym AMD wzrostu szybkości, aktualnie z PCI Express 4.0 szybciej pracują tylko SSD.

PCI Express 4.0 – co to daje?

Z PCI Express w wersji 4.0 karty graficzne mają być w stanie wymieniać przez gniazdo z procesorem większe ilości danych, na przykład obliczone powierzchnie (tekstury). Konkretnie: zamiast teoretycznie około 16 GB na sekundę w wersji 3.0 przez PCI Express 4.0 można przesyłać do 32 GB na sekundę. W aktualnych grach w teście nie udało się (jeszcze) ustalić wzrostu szybkości, bo tytuły nie wykorzystują pełnej szerokości pasma. Przyszłe gry już będą to robić.

Z SSD jest lepiej

Nowa technika obiecuje rekordy zwłaszcza w kwestii szybkości SSD. Jak szybkie faktycznie jest PCI Express 4.0? W teorii: przy SSD w zwykłym formacie x4 możliwe jest uzyskanie do 8 GB na sekundę zamiast normalnych dla PCI Express 3.0 4 GB/s. A w praktyce? Komputer Świat porównał Corsair MP600 (4.0) z Kingstonem KC2000 (3.0). Oto rezultaty: pod względem szybkości odczytu i zapisu różnice są nieznaczne, ale w kwestii ilości możliwych operacji obliczeniowych (IOPS) są już gigantyczne.

Nowe procedury produkcyjne

Oprócz tego AMD zastosował nowe procesy technologiczne: chipy serii RX 5700 są wykonane w siedmionanometrowej litografii. Nvidia wciąż stawia na starsze procesy dwunastonanometrowe. Technologia AMD ma tę zaletę, że na mniejszej powierzchni można zmieścić więcej obwodów, te w strukturach siedmionanometrowych znajdują się bliżej siebie. Efekt uboczny jest taki, że chip generuje więcej ciepła. Zdaje się jednak, że firma AMD nad tym zapanowała, w każdym razie w teście redakcja nie stwierdziła nadmiernego wzrostu temperatur. Nvidia pracochłonną i kosztowną migrację do nowej technologii ma jeszcze przed sobą, dopiero karty przyszłej serii Ampere (seria 2100, debiut rynkowy w roku 2020) będą produkowane w technologii siedmiu nanometrów przez firmy podwykonawcze – TSMC i Samsung.

Granie w 4K tanieje

Czy aktualne karty graficzne faktycznie są szybkie? Tak, ale: nawet grający w wymagające gry jak The Surge 2 nie muszą mieć bezwstydnie drogiej karty graficznej, przynajmniej nie do Full HD. Wszystkie sprawdzone w teście modele wyświetlają aktualne gry w tej rozdzielczości dość płynnie. Nawet niedrogie modele jak kosztujący tylko 1100 złotych Asus TUF GeForce GTX 1660 OC Edition radzą sobie z tym bez konieczności redukowania poziomu szczegółowości.

Test wykazał jednak też, że w 4K (3840 x 2160 pikseli) karta ta uzyskuje tylko 28 klatek na sekundę. Obraz tak się klatkuje, że w tytuły takie jak Rise of the Tomb Rai­der praktycznie nie da się grać. Chcąc cieszyć się obrazem 4K w pełnej krasie, trzeba sięgnąć do kieszeni głębiej. Kosztująca 1860 złotych karta graficzna Zotac Gaming GeForce RTX 2060 Super Mini przekracza już granicę 40 klatek na sekundę, która w 4K jest gwarancją płynnego obrazu. Nie należy też zapominać, że granie w 4K wymaga odpowiedniego monitora. Dobra wiadomość: porządne egzemplarze o przekątnej 28 cali można mieć już za 1000 złotych. Przed dwoma laty zestaw karty graficznej z monitorem do 4K kosztował w sumie ponad 6000 złotych, dziś trzeba wydać mniej niż połowę tej kwoty.

Dużo ciepła i hałasu

Karty graficzne zwłaszcza przy odtwarzaniu 4K generują dużo ciepła i wentylatory muszą wyprowadzić je poza obudowę. Zdumiewające: w 13 z 14 przetestowanych modeli poziom hałasu kształtował się na całkiem znośnym poziomie, tylko MSI GeForce RTX 2060 Super Ven­tus OC hałasowała ponad miarę. Kolejna dobra wiadomość: w pięciu z 14 przetestowanych kart wentylatory podczas zadań biurowych i odtwarzania wideo są niesłyszalne – to błogosławieństwo dla graczy, którzy czasami w spokoju muszą popracować nad prezentacją w PowerPoincie.

Jak jest zbudowana karta graficzna

Osłona Z tyłu wiele kart graficznych w celu ochrony i stabilizacji płytki ma metalową osłonę.

Płytka Głównym elementem jest płytka uzbrojona w podzespoły takie jak procesor graficzny i pamięć graficzna.

Radiator Bezpośrednio na chipie graficznym znajduje się specjalny radiator chroniący go przed śmiercią z przegrzania.

Wentylator Wentylator zapewnia radiatorowi świeże powietrze i odprowadza poza obudowę wygenerowane ciepło.

Obudowa Karty graficzne są zapakowane w obudowę. Ta musi zapewniać optymalną cyrkulację powietrza.

Porównanie szybkości kart graficznych

Podsumowanie

W kartach graficznych wciąż obowiązuje żelazna zasada: kto potrzebuje dużej wydajności, ten musi dużo zainwestować. Jeśli nie musimy trzy razy oglądać każdej wydawanej złotówki, to warto rozważyć kosztującą 3700 złotych MSI GeForce RTX 2080 Super Gaming X Trio – nieważne, czy Full HD czy 4K, zwycięzca testu poradzi sobie ze wszystkim, bez zająknięcia. Jeśli nie mamy monitora 4K i chcemy wydać mniej, to w zupełności wystarczy zwycięzca kategorii opłacalności Asus TUF GeForce GTX 1660 OC Edition za 1100 złotych.